Ruda żelaza i węgiel koksujący to dwa surowce o kluczowym znaczeniu w procesie produkcji stali. Dlatego też cena stali zależy w dużej mierze od rynkowych cen obydwu wspomnianych surowców. W tym tekście przedstawimy historyczne i aktualne trendy rynkowe dotyczące cen opisanych surowców. Oprócz tego przeanalizujemy, jakie czynniki mogą wywoływać znaczące zmiany takich cen.
RYNKOWE TRENDY CENOWE RUDY ŻELAZA
Jeżeli chodzi o rudę żelaza, cena tego surowca w ostatnich latach charakteryzowała się bardzo wysoką zmiennością. W latach 2008-2011 inwestorzy mogli zaobserwować wyraźny trend wzrostowy, który jednak w następnych latach zaczął się załamywać. Spadki były na tyle duże, że na przełomie 2015 i 2016 roku cena rudy żelaza w przeliczeniu na tonę osiągnęła wyjątkowo niski poziom, czyli 40 dolarów!
Jednak osiągnięcie tak niskiego pułapu cenowego stało się bardzo mocnym impulsem, który zapoczątkował trend wzrostowy. Ceny rudy żelaza zaczęły systematycznie rosnąć, a kulminacją tego trendu był początek okresu pandemii, kiedy to międzynarodowy przemysł został w dużej części sparaliżowany. To z kolei spowodowało ograniczoną dostępność rudy żelaza, co siłą rzeczy wywołało ogromny wzrost cen. W szczytowym momencie tego wzrostu, czyli na przełomie czerwca i lipca 2021 roku, ruda żelaza osiągnęła cenę ponad 215 dolarów za tonę.
Po zakończeniu pandemii cena znacząco spadła i od 2022 roku za tonę rudy żelaza trzeba zapłacić od 100 do 150 dolarów za tonę. Od tego momentu obserwujemy więc tutaj trend boczny. W najnowszym odczycie z października 2024 roku cena rudy wynosi około 106 dolarów.
Źródło: https://pl.tradingeconomics.com/commodity/iron-ore)
DYNAMIKA CEN WĘGLA KOKSUJĄCEGO NA RYNKACH ŚWIATOWYCH
Równie wysoką zmienność mogliśmy w ostatnich latach zaobserwować na rynku węgla koksującego. Jeszcze w 2015 roku wartość tego surowca oscylowała w okolicach 100 dolarów za tonę. Zawirowania pandemiczne odbiły się jednak także tutaj, bo początkowo cena węgla koksującego mocno spadła, aby później wejść w dynamiczny trend wzrostowy, który wywindował cenę na bardzo wysoki poziom ponad 500 dolarów za tonę. W ostatnich miesiącach także na tym rynku obserwujemy jednak stabilizację, a cena unormowała się w okolicach 300 dolarów za tonę.
WPŁYW CZYNNIKÓW GEOPOLITYCZNYCH I KLIMATYCZNYCH NA KOSZTY PRODUKCJI STALI
Na podstawie opisanych historycznych wskazań widać, że ceny surowców zmieniają się naprawdę dynamicznie. Wynika to z kilku różnych czynników. W pierwszej kolejności trzeba tutaj wskazać na czynniki geopolityczne, które warunkują popyt oraz podaż surowców. Przykładem może być choćby globalny kryzys finansowy z 2008 roku lub wspominana wielokrotnie pandemia, która doprowadziła do ogromnych wahań na niemal wszystkich rynkach. Przyczyną były tutaj czynniki, takie jak: zaburzone łańcuchy dostaw, ograniczenie produkcji i zwiększony popyt.
Co ciekawe, opisana zależność była szczególnie widoczna z jeszcze jednego powodu. Mianowicie rządy Chin i Australii w okresie pandemii wprowadziły szczególnie restrykcyjne ograniczenia, które miały pomóc w opanowaniu sytuacji. Jednak takie reguły siłą rzeczy ograniczyły również potencjał gospodarki i przemysłu w obydwu tych krajach. Dlaczego warto o tym pamiętać? Ponieważ Australia, Chiny oraz Brazylia to trzy państwa o najwyższym wskaźniku wydobycia rudy żelaza. Tym samym doszło tutaj do sytuacji, w której dwóch z trzech największych producentów mocno ograniczyło dostawy, co jeszcze bardziej zaburzyło wspomniane łańcuchy logistyczne.
Drugim ważnym obszarem są aspekty gospodarcze ze szczególnym naciskiem na wojny cenowe, które pojawiają się przy handlu zagranicznym. W ostatnich dekadach szczególnie widoczne są wojny cenowe prowadzone pomiędzy Chinami i Stanami Zjednoczonymi. Chińczycy w celu zdobycia rynkowej przewagi potrafią wprowadzać na rynek surowce i dobra z niemal zerową marżą, a czasami nawet w cenach poniżej faktycznych kosztów produkcji. Odpowiedzią na takie praktyki są nowe regulacje w zakresie naliczania cła lub innych opłat.
Nie bez znaczenia są także katastrofy naturalne, takie jak: powodzie, trzęsienia ziemi, wstrząsy lub osuwiska. Takie zdarzenia potrafią doprowadzić do czasowego lub nawet całkowitego zatrzymania pracy w kopalniach i zakładach przemysłowych.
Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednym czynniku związanym z przyszłymi wyzwaniami. Obecnie rządy wielu krajów wprowadzają w życie przepisy dotyczące tzw. zrównoważonego rozwoju. Są to działania podejmowane między innymi z myślą o ograniczeniu negatywnego wpływu przemysłu na środowisko naturalne. Eksperci szacują, że takie plany będą skutkować wstrzymaniem inwestycji w kopalnie węgla, co może utrzymać ceny tego surowca na wysokim poziomie
PODSUMOWANIE
Ceny surowców są zależne od bardzo wielu różnych czynników. Niestety, taka dynamika mocno odbija się na działalności mikro i małych firm, które w codziennej pracy bazują na wykorzystaniu stali lub opisanych wyżej surowców. Silny wzrost lub spadek cen znacząco odbija się na kosztach produkcji i sprzedaży określonych dóbr. Dlatego w trudnych okresach szczególnie istotne staje się umiejętne korzystanie z optymalizacji finansowej oraz rozwiązań umożliwiających obniżenie kosztów. Takim rozwiązaniem może być np. karta paliwowa, która obniża koszty związane z eksploatacją firmowej floty.